وکالت در دعاوی کیفری و مدنی
ایلیا محمدی نیا
به دلایل گوناگون استفاده از وکیل در دادگاه ها و محاکم کشور چندان رواج ندارد . هر چند حضور وکیل در برخی جرائم چون قتل طبق قانون کشورمان اجباری است . در نوشته زیر به مبحث وکیل در دعاوی کیفری و مدنی به تفکیک پرداخته شده است .
برابر قانون اساسی در همه دادگاه ها طرفین دعوی حق دارند برای خود وکیل انتخاب کنند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند ، باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم شود . قانونگذار برای اشخاصی که توان پرداخت دستمزد وکیل را ندارند ، امکان استفاده از وکیل معاضدتی را پیش بینی کرده است . وکلای دادگستری مطابق قانون وکالت تکلیف دارند همه ساله در سه دعوی مدنی به عنوان کمک و معاضدت به این دسته از اشخاص قبول وکالت نمایند . کلیه دادگاه ها نیر مکلف به پذیرش وکیل هستند اگر دادگاهی حق گرفتن وکیل را از متهم سلب کند ، حکم صادره از آن دادگاه فاقد ارزش و اعتبار قانونی است .
در دعاوی مدنی ، یک شخص حداکثر از دو وکیل می تواند استفاده کند ، ولی در دعاوی کیفری سقفی برای تعداد وکلای انتخابی تعیین نشده است .
وکالت بر دو نوع است : وکالت در دعاوی و وکالت به صورت عام .
وکالت در دعاوی که موضوع بحث ما است تابع شرایط قواعد وکالت در دعاوی است . در این نوع وکالت وکیل باید دارای شرایط خاصی باشد تا بتواند در محاکم شرکت و از حق موکل خود دفاع نماید . از جمله تحصیلات حقوقی ، شرکت در آزمون وکالت و گذاراندن دوره کارآموزی و ...
اما وکالت به صورت عام تابع شرایط فوق نمی باشد و هر شخص می تواند انجام بعضی از اعمال خود را که ارتباطی به دادرسی و دادگاه ندارد به دیگری واگذار کند . مثلاً به شخص دیگر وکالت دهد که ملک وی را معامله یا در اداره ثبت تفکیک نماید . برای آشنایی با نقش وکیل در داگستری و حدود اختیارات و وظایف او ، وکالت در دعاوی را به دو دسته تقسیم می کنند:
الف – وکالت در دعاوی مدنی
در دعاوی مدنی هر یک از طرفین دعوی اجازه دارند حداکثر تا دو نفر وکیل به دادگاه معرفی کنند . وکلای طرفین باید دارای شرایطی باشند که به موجب قانون راجع به وکالت در دادگاه برای آنان مقرر شده است .
از این رو ، اگر آقای ( الف ) برای مطالبه اجاره بهای پرداخت نشده از سوی مستأجرش به آقای ( ب ) وکالت دهد ، چنانچه آقای ( ب ) دارای پروانه وکالت باشد ، اجازه اقامه دعوی ، حضور در دادگاه و دفاع از او را دارد و اگر وی وکیل دادگستری نباشد ، تنها می تواند با این وکالت نامه با یک وکیل دادگستری قرارداد وکالت تنظیم کند تا وکیل دادگستری اخیر ( که دارای پروانه وکالت است ) نسبت به مطالبه حقوق آقای ( الف ) اقدام نماید ، البته این در صورتی است که در وکالت نامه ، وکالت در توکیل به صراحت قید شده باشد .
وکالت ممکن است با سند رسمی یا سند غیر رسمی باشد . اگر با سند عادی و غیر رسمی وکالت تنظیم شود ، در مورد وکالت نامه های تنظیمی در ایران ، وکیل می تواند زیر وکالت نامه تأیید کند که وکالت نامه را موکل شخصاً در حضور او امضا یا مهر کرده یا انگشت زده است و اگر وکالت خارج از ایران داده شده باشدد ، باید به گواهی یکی از مأمورین سیاسی یا کنسولی جمهوری اسلامی ایران برسد .
اگر وکالت در جلسه محاکمه داده شود ، مراتب در صورتجلسه قید و به امضای موکل می رسد چنانچه موکل در زندان باشد ، رئیس زندان یا معاون او باید امضا یا اثر انگشت او را تأیید کنند .
وکالت در دادگاه هایی که به پرونده های مدنی رسیدگی می کنند شامل تمام اختیارات راجع به محاکمه است جز آنچه را موکل استثنا کرده باشد . با این وجود برای دخالت وکیل در بعضی امور ، نیاز به تصریح در وکالت نامه دارد مانند :
- وکالت راجع به اعتراض به رأی ، تجدید نظر ، فرجام خواهی و اعاده دادرسی .
- وکالت در سازش و محاکمه .
- وکالت در تعیین کارشناس .
- وکالت برای درخواست صدور برگ اجرایی و تعقیب عملیات مربوط به اجرای حکم و گرفتن وجوه پرداخت شده به نام موکل و ...
اگر موکل وکیل خود را عزل کند ، باید این موضوع را به اطلاع دادگاه و وکیل معزول برساند . البته عزل وکیل مانع جریان دادرسی و محاکمه نمی شود .
اگر موکل به طور شفاهی در دادگاه اظهار کند که وکیل خود را عزل کرده ، این موضوع توسط دادگاه صورت جلسه شده و به امضای او می رسد . تا زمانی که عزل وکیل به اطلاع او نرسیده اقدامات او در حدود وکالت صحیح می باشد .
اگر وگیل استعفای خود را به دادگاه اطلاع دهد ، دادگاه به موکل اخطار می کند که خود او یا توسط وکیل جدید می بایست محاکمه را پیگیری نماید و محاکمه تا زمان مراجعه موکل یا معرفی وکیل جدید از جانب او حداکثر به مدت یک ماه متوقف می شود .
وکلا نباید بعد از استعفا یبا معزول شدن از طرف موکل ، وکالت طرف مقابل را بپذیرند . وکلا باید هنگام محاکمه در دادگاه حاضر باشند مگر آنکه دارای عذر موجه باشند. مطابق قانون ، موارد زیر عدم حضور عذر موجه برای وکیل محسوب می شود :
- فوت یکی از بستگان مانند پدر و مادربزرگ .
- بیماری که مانع حرکت او شود یا حرکت او برای درمان مضر تشخیص داده شود مانند سکته قلبی و آنفلونزا .
- حوادث قهری مانند سیل و زلزله .
- وقایع خارج از اختیار وکیل که مانع حضور او در دادگاه شود مانند آنکه پرواز هواپیما به تأخیر بیفتد و زمان کافی برای حضور او با وسایل نقلیه دیگر وجود نداشته باشد . در حالت های گفته شده ، وکیل معذور بایدعذر خود را به طور کتبی با ذکر دلایل آن برای جلسه محاکمه . به دادگاه بفرستد.
اگر وکیل همزمان در دو یا چند دادگاه دعوت شود و جمع بین آنان ممکن نباشد ، باید در دادگاهی که حضور او برابر قانون آیین دادرسی کیفری یا سایر قوانین الزامی است ، شرکت کند و به دادگاه های دیگر لایحه بفرستد یا اگر از سوی موکل اجازه داشته باشد ، یک وکیل دادگستری دیگر را به دادگاه معرفی کند برای مثال اگر وکیل ، پرونده ای در دادگاه کیفری استان برای دفاع از متهم به قتل دارد ، حضورش در این پرونده الزامی است و باید برای پرونده های دیگری که جلسه محاکمه آنها در همین زمان برگزار می شود لایحه بفرستد . اگر در یک دعوی مدنی یک طرف دعوا دو نفر وکیل معرفی کرده باشد و به هیچ کدام اجازه اقدام انفرادی ندهد ، هر دو وکیل می بایست لایحه خود را به دادگاه ارسال نمایند یا اینکه یکی از دو وکیل به همراه لایحه وکیل دیگر در دادگاه حضور یابد . در صورت عدم وصول لایحه از طرف وکیل غایب ، دادگاه بدون توجه به اظهارات حاضر به رسیدگی ادامه می دهد . در این حالت اگر هر دو وکیل یا یکی از آنان عذر موجهی برای عدم حضور اعلام کرده باشد ، در صورت ضرورت ، جلسه دادرسی تجدید جلسه و وقت رسیدگی به موکل اطلاع داده می شود . در این صورت جلسه بعدی دادگاه به علت عدم حضور وکیل تجدید نخواهد شد . منبع
در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) :
قانونیشدن آموزش «شیطانپرستی» در مدارس آمریکا
اخبار
وحشت در سرزمینهای اشغالی
نگاهی به مبدا شکلگیری توئیتهای رادیکال
اعتماد به آمریکا در روابط بینالملل معنی ندارد
تشریح اقدامات اقتصادی دولت سیزدهم از سوی خاندوزی:
مرکز توطئه و شرارت صهیونیستها هدف موشک های نقطه زن سپاه قرار گرف
پیام رهبرانقلاب به نشست اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان در ارو
[عناوین آرشیوشده]
بازدید دیروز: 50 کل بازدید :2504483
خبرهای این وبلاگ گزیده اخبار دیگر سایتهاست و به صورت لینک منعکس می گردد.
نیمه دوم سال 86
سال 87
سال 88
بهار 89
تابستان 89
پاییز 89
زمستان 89
بهمن 89
اسفند 89
فروردین 90
اردیبهشت 90
خرداد 90
تیر 90
مرداد 90
شهریور 90
مهر 90
آبان 90
آذر 90
دی 90
بهمن 90
اسفند 90
فروردین 91
اردیبهشت 91
خرداد 91
تیر 91
مرداد 91
شهریور 91
مهر 91
آبان 91
آذر 91
دی 91
بهمن 91
اسفند 91
اسفند 92
بهمن 92
دی 92
آذر 92
مهر 92
شهریور 92
مرداد 92
تیر 92
خرداد 92
اردیبهشت 92
فروردین 92
فروردین 93
اردیبهشت 93
تیر 93
مرداد 93
زمستان 88
پاییز 88
تابستان 88
بهار 88
زمستان 87
پاییز 87
تابستان 87
بهار 87
تابستان 93
بهار 89
پاییز 93
زمستان 93
بهار 94
تابستان 94
پاییز 94
زمستان 94
بهار 95
تابستان 95
پاییز 95
زمستان 95
بهار 96
تابستان 96
پاییز 96
زمستان 96
بهار 97
تابستان 97
زمستان 97
پاییز 98
بهار 99
پاییز 99
زمستان 99
بهار 0
تابستان 0
زمستان 0
بوی سیب
سایت دفتر مقام معظم رهبری
خبرنگار مسلمان
خانواده
خبرگزاری قرآنی
کیهان
فارس
نشریه پرتو سخن
سایت حزب الله لبنان
کیهان
هم اندیشی
باقر نیوز
مرکز اسناد انقلاب اسلامی
سحر نیوز
اخبار قضایی
اخبار اجرایی
اخبار مجلس
بیداری اسلامی
جبهه پایداری
وبسایت کریمی قدوسی
سایت مسافت یاب